پاسخ‌های فیزیولوژیک و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی ژنوتیپ‌های مختلف گندم تحت شرایط تنش خشکی

به­منظور بررسی اثر تنش خشکی پس از گرده­افشانی بر صفات زراعی و برخی از ویژگی­های فیزیولوژیکی برگ پرچم و سنبله ژنوتیپ‌های مختلف گندم آزمایشی به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. دو سطح آبیاری شامل شاهد (آبیاری در تمام مراحل رشدی براساس شرایط کشت آبی) و تنش خشکی (قطع آبیاری پس از گرده­افشانی تا پایان دوره رشد) به‌عنوان فاکتور اول و ژنوتیپ‌های مختلف گندم (SHARK و TEVEE'S'//CROW/VEE'S: حساس، Manning/Sdv1/Dogu8 و Sabalan: نیمه‌متحمل، Sardari HR-86 و Dogu88/Ghafghaz 7: متحمل) به­عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش مشخص کرد که، تنش خشکی باعث کاهش عملکرد دانه از طریق کاهش وزن هزار دانه شد. بیشترین عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ نیمه‌متحمل Manning/Sdv1/Dogu8 بود و کمترین عملکرد به ژنوتیپ حساس SHARK تعلق داشت. تحت شرایط تنش محتوای پروتئین محلول افزایش یافت. بیشترین و کمترین میزان آن در برگ پرچم به­ترتیب مربوط به ژنوتیپ­های Sardari HR-86 و SHARK بود و در سنبله به ژنوتیپ­های Manning/Sdv1/Dogu8 و SHARK تعلق داشت. فعالیت آنزیم­های کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز تحت تنش خشکی افزایش یافت. بیشترین فعالیت این آنزیم­ها در برگ پرچم در ژنوتیپ متحمل Sardari HR-86 و در سنبله در ژنوتیپ نیمه متحملManning/Sdv1/Dogu8  در آخرین مرحله نمونه­برداری مشاهده گردید، هم‌چنین ژنوتیپ­های حساس کمترین فعالیت آنزیمی را نشان دادند. به­نظر می­رسد که، در ژنوتیپ Manning/Sdv1/Dogu8 فعال شدن سیستم دفاعی آنزیم­های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز نقش کلیدی در افزایش تحمل به تنش خشکی را داشته است.